Project uitgelicht: nieuw leven door Droogbak

Foto: Bram Vreugdenhil

Het beeldbepalende 19e-eeuwse kantoorgebouw de Droogbak, naast Amsterdam CS, heeft een metamorfose ondergaan tot werkruimte van de 21e eeuw.

De Droogbak is in 1884 in neorenaissancestijl ontworpen als hoofdkantoor voor de Hollandse IJzeren Spoorweg Maatschappij. In de loop van de tijd heeft het gebouw meerdere gebruikers gekend en is het twintig jaar geleden voor het laatst uitvoerig gerestaureerd. Inzet van de huidige transformatie was om het gebouw op een respectvolle manier aan te passen aan de eisen van de hedendaagse werkomgeving: niet alleen door fysieke ingrepen - door bijvoorbeeld de klimaatbeheersing, de akoestiek en de (brand)veiligheid te moderniseren - maar vooral door een nieuwe manier van werken mogelijk te maken, waarin sociale interactie een centrale rol speelt. De transformatie wordt gekenmerkt door delicate maar belangrijke ingrepen; originele elementen zijn zoveel mogelijk behouden en zichtbaar gemaakt, terwijl tegelijkertijd de ruimtelijke en visuele verbindingen in het gebouw zijn verbeterd en uitgebreid.

KCAP was, in opdracht van Allianz Real Estate, samen met bouwtechnisch adviseur ABT verantwoordelijk voor de ruimtelijke transformatie van het rijksmonument; Fokkema & Partners bouwden hierop verder en ontwierpen het interieur in opdracht van advocatenkantoor Clifford Chance. Door nauwe samenwerking zijn partijen er in geslaagd om een toekomstbestendig monument te creëren, dat medewerkers optimaal faciliteert in sociale ontmoetingen en een nieuwe manier van werken.

Binnenhof

Tijdens de eerdere restauratie is de centrale binnenhof voorzien van een overkapping en omgevormd tot bibliotheek. Deze ruimte is door KCAP ‘gereactiveerd’: het lichte, glazen atrium heeft een nieuw leven gekregen als dynamische, levendige plek voor ontmoeting, interactie en uitwisseling en vormt een essentieel knooppunt in de nieuwe routing van het gebouw. Extra trappen bieden toegang tot de hoger gelegen verdiepingen en het restaurant in het souterrain, terwijl erkers en balkons de visuele relaties tussen de verdiepingen onderling en die met het atrium versterken. Daarmee is het een plek geworden om te zien en gezien te worden. “Het atrium is het hart van de Droogbak en vormt letterlijk en figuurlijk het 'startpunt' van het transformatieconcept. Het biedt een nieuwe dynamiek en een nieuwe manier van werken, met respect voor de historische architectuur”, aldus Irma van Oort, partner bij KCAP. "Een perfecte samensmelting van verleden en heden.”

Aluminium wenteltrap

Een sculpturale geanodiseerd aluminium wenteltrap dient als blikvanger binnen het atrium. Deze trap, die naar de tweede verdieping loopt, is meer dan alleen een verticale verbinding; ze maakt informele ontmoetingen mogelijk en verbindt een aantal mini-hubs die zich aan de binnengevel van het gebouw bevinden. Deze mini-hubs zijn voorzien van glazen skyboxen, die uitkijken op de levendigheid in het atrium. De wenteltrap is een visuele representatie van de transformatie van de Droogbak: een constructieve toevoeging die sociale interactie mogelijk maakt. “Door ruimtelijke, functionele en technische aanpassingen is de Droogbak getransformeerd naar een eigentijds kantoor, met behoud van de monumentale waarden. De gebruikers ervaren nu een comfortabele, veilige en inspirerende werkomgeving”, aldus Kobus van der Zwaal, adviseur bij ABT.

Nieuw interieur

Het interieurontwerp van Fokkema & Partners bouwt hierop verder door ruimtelijkheid, openheid en intimiteit te creëren, en biedt een eigenzinnige interpretatie van het historische gebouw. Zo refereert de vormgeving van de architectonische elementen in het atrium losjes aan de neorenaissance binnengevel; de stijlkamers, met hun oorspronkelijke details, worden door uitgesproken kleurvlakken getransformeerd tot een moderne werkomgeving, terwijl vlakken in een historische okertint de nieuwe doorgangen in de rijk geornamenteerde gangen markeren. De bovenste verdieping, met haar originele houten dakspanten, is zoveel mogelijk vrijgehouden van scheidingswanden en ingericht in verschillende ‘home zones’. Door deze ruimte te openen wordt de kwaliteit van het monument verder zichtbaar en ontstaat er een weids uitzicht over de stad. “Door het nieuwe interieur biedt de Droogbak een verrassend hedendaagse gebruikerservaring; een ervaring die zijn oorsprong vindt in de statige architectuur en een nieuw perspectief hierop biedt. Zorgvuldig en doordacht is met minimale impact op het monumentale interieur, toch een maximaal effect bereikt”, zegt Laura Atsma, partner bij Fokkema & Partners.