'Voor industriële processen en prefabricage heb je een continue stroom nodig en een volwassen markt.'

Ivo Opstelten. Foto: Stroomversnelling

Met het huidige tempo van verduurzaming van bestaande woningen worden de doelen voor 2030 en 2050 niet gehaald. Verbouwstromen is opgericht om deze verduurzaming te versnellen, door op te schalen, de prijs-prestatieverhouding te verbeteren en de arbeidsproductiviteit te verhogen. Industrialisatie van product en proces zal daarbij een belangrijke rol spelen.

Het programma Verbouwstromen is opgezet door De Bouwcampus, Stroomversnelling, TKI Bouw en Techniek en TKI Urban Energy, met steun van het ministerie van BZK. Het programma richt zich niet alleen op de verduurzaming van corporatiewoningen, maar ook op woningen die in bezit zijn van VvE’s en woningen van particulieren. Verbouwstromen voert zelf geen verduurzamingsprojecten uit, maar wil vooral vraag- en aanbodpartijen ondersteunen en obstakels weghalen zodat renovatieprojecten programmatisch, snel en in grote aantallen kunnen worden uitgevoerd.

“We richten ons op het creëren van ‘treintjes’ en het voorspelbaar maken van het proces. Nu zijn dat nog te vaak losse projecten. Voor industriële processen en prefabricage heb je een continue stroom nodig en een volwassen markt”, vertelt Ivo Opstelten, directeur Stroomversnelling en lid van het programmateam van Verbouwstromen.

Bundelen van vraag

Daartoe helpt Verbouwstromen onder meer bij het bundelen van vraag, ook in de particuliere markt. Opstelten: “Dat vraagt een heel andere marktbenadering dan bij corporaties, maar ook in de particuliere markt zijn er heel veel straten met hetzelfde type woning. Natuurlijk wijken woningen af doordat ze bijvoorbeeld een aanbouw of een dakkapel hebben, maar dat heb je in de huurmarkt ook. Voor de 8 miljoen woningen in Nederland heb je geen 8 miljoen verschillende oplossingen nodig. Er zijn een beperkt aantal winnende concepten nodig. Die moeten voldoen aan de behoeften van de eigenaar in termen van comfort en woonlasten en passen bij de technische uitdaging van dat type woning.”

“In de huidige markt pakt elke eigenaar dat zelf op. Je hebt al wel collectieve inkoop van PV-panelen, maar dat is een heel eenvoudig product. Datzelfde kan ook met andere onderdelen. Daar zijn goede pakketten voor samen te stellen. De markt is vooral gewend te werken op basis van ‘u vraagt, wij draaien’, maar je kunt dat ook veranderen met een integrale propositie, door iets aan te bieden wat er nog niet is, maar wel gewenst is. Vergelijk het met de opmars van de mobiele telefoon. Het kan daarbij, zeker in de particuliere markt, helpen als gemeenten die propositie in beeld en onder de aandacht brengen bij woningeigenaren.”

“Als bijvoorbeeld het voegwerk van de gevel aan vervanging toe is- wat al snel meer dan 5.000 euro kost voor een hoekwoning - kun je als woningeigenaar overwegen om een stap verder te gaan en een compleet nieuw gevelpakket te nemen. Dan heb je gelijk extra isolatie, een heel nieuw gevelbeeld en veel lagere energielasten. Maar dat moet je wel met z’n allen doen en fabrikanten moeten daar goede proposities voor maken. Wat dat betreft kan de huurmarkt wel de trekker van de koopmarkt zijn.”

Om die vraag en het aanbod bij elkaar te krijgen, was Verbouwstromen bijvoorbeeld betrokken bij de voorbereiding van de aanbesteding van een ‘Meerjarige collectieve ontzorging t.b.v. verduurzaming woningen’. Daarin werken de Provincie Utrecht en negen gemeenten in die provincie met elkaar samen om met een passend aanbod eigenaren van koopwoningen te stimuleren tot verduurzaming.

Corporaties

Maar ook op de huurmarkt is meer bundeling van vraag nodig en zijn gestandaardiseerde processen en producten nodig om te komen tot continue stromen. Opstelten: “We denken dat commitment op minimaal 500 woningen nodig is om te komen tot succesvolle stromen. Ook bij corporaties gaan die woningen vaak niet in één keer naar nul op de meter, zoals Stroomversnelling oorspronkelijk voor ogen stond, maar stapsgewijs. Daar is wel meer voor nodig dan alleen het na-isoleren van de bestaande spouw. Corporaties kunnen nu woningen met labels E, F en G wel snel en gemakkelijk renoveren naar D, maar je weet ook dat je dan heel vlot daarna de volgende stap zult moeten nemen.

Je kunt dus beter nu wat meer doen. Dat kan wel in stapjes, met bijvoorbeeld eerst dak, dan gevel en dan installaties. Maar breng de woning met een of meer stappen wel naar de renovatiestandaard, zodat je uiteindelijk kunt voldoen aan de vereisten voor de Energie Prestatie Vergoeding. Dat is immers een belangrijk instrument om een duurzame business case te waarborgen voor toekomstige renovatiestromen.”

Een uitdaging ziet Verbouwstromen ook bij de particuliere woningen die beheerd worden door een VvE. “Een project voor verduurzaming moet vanaf het eerste initiatief tot de uitvoering nu vier keer langs de Algemene Ledenvergadering. Daar gaat veel tijd overheen. We kijken of die procedures eenvoudiger en sneller kunnen.”

Verbouwstromen houdt zich daarnaast ook bezig met aspecten als financiering en regelgeving. “We bevorderen veelbelovende initiatieven en we stimuleren vernieuwende werkwijzen in de bouwsector”, zo zegt de organisatie over zichzelf. “Met als doel dat een duurzame, comfortabele en gezonde woning voor iedereen sneller realiteit wordt.”